سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور؛ تلفیقی از فرهنگ، اجتماع و تخصص

18 تیر 1391

به گزارش وب سایت رسمی "سازمان نظام مهندسی ساختمان- شورای مرکزی":

«اصول ساخت و ساز ساختمان های شهری و روستایی کشور باید به گونه ای طراحی و ساخته شوند که استحکام، زیبایی، تناسب با محیط، صرفه جویی و رعایت شاخص های بومی و اسلامی در آنها لحاظ شود.» این فرازی از بیانات مقام معظم رهبری است که نشان دهنده اهمیت و ضرورت توجه بیشتر به حوزه ساخت و ساز و رعایت اصول و استانداردها در این بخش است. ایشان در این بیانات نه تنها با قرار دادن "شهر" و "روستا" در کنار یکدیگر بر رعایت اصل عدالت در حوزه ساخت و سازهای شهری و روستایی تاکید کرده اند بلکه تمامی آنچه که باید در این بخش بر آن توجه شود را برشمرده اند؛ از جمله استحکام، زیبایی و رعایت شاخص های بومی و اسلامی.
بنابراین وقتی مقام معظم رهبری توجه ویژه ای به حوزه ساختمان سازی و رعایت اصول و استانداردها دارند وظیفه نهادهای متولی در این حوزه بیش از پیش آشکار می شود و این همان موضوعی است که ریاست سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور نیز بر آن تاکید کرده و معتقد است تمام نهادهای متولی و ذیربط باید با تغییر و اصلاح رویکرد خود، برای ایجاد تحول اساسی در حوزه ساخت و ساز گام بردارند.
بنا بر تاکید سیدمهدی هاشمی، سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در افق چشم انداز ، سازمانی است که باید سلامت و امنیت جسمی و روحی شهروندان را تامین کرده و با مدیریت تمامی منابع و ظرفیت های موجود در این بخش و تمرکز بر ساخت وساز مناسب با حفظ اصالت فرهنگ اسلامی و ایرانی، نهادی پیشرو در منطقه و بین کشورهای مسلمان به شمار می آید.
تحقق این هدف و چشم انداز در گرو اصلاح و حتی تغییر برخی رویکردهاست. سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور باید محور اجرا و مدعی العموم در حوزه ساختمان سازی باشد و شرایطی را فراهم کند تا قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان از سوی همه دستگاه ها رعایت شود. این سازمان به عنوان بزرگترین سازمان مردم نهاد تخصصی کشور، در افق چشم انداز مرجع اصلی و مورد اعتمادترین نهاد مستقل در این زمینه مشخص و معرفی شده است.
از سوی دیگر مسلم است که نگاه تخصصی صرف به مسائل عمرانی و مهندسی عوارض و تاثیرات منفی کوتاه مدت و بلندمدت به دنبال دارد و در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا نیز چنین رویکردی منسوخ شده است. به عبارت دیگر نهادهای تخصصی تلاش کارشناسی خود را به کار می گیرند تا برای برقراری ارتباط با اقشار مختلف جامعه، حوزه عمران و مهندسی را با حوزه های اجتماعی و فرهنگی تلفیق کنند. این موضوع بویژه در آن دسته از حوزه های عمرانی که سر و کار بیشتری با شهروندان دارد اهمیت قابل توجهی می یابد.
در کشور ما نیز برخی نهادهای تخصصی وجود دارند که به خاطر ارتباط ذاتی آنها با اقشار جامعه و نوع خدماتی که ارئه می دهند باید رویکرد خود را در مواجهه با مردم اصلاح کنند.
در این بین "سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور" شاید در نگاه اول فقط یک نهاد تخصصی باشد که صرفا در حوزه ساختمان سازی و مقررات ملی ساختمان فعالیت می کند، اما مروری بر فعالیت های نوین این سازمان در یک سال و نیم اخیر نشان می دهد که با اصلاح رویکردها فصل تازه ای در فعالیت های جامعه نظام مهندسی ساختمان کشور گشوده است. به این معنا که مسیری را برای ایجاد ارتباط صحیح و معقول بین حوزه مهندسی و عمرانی با حوزه های فرهنگی و اجتماعی دنبال می کند.
این سازمان به عنوان مرجع و متولی نظارت بر امر ساخت و ساز و اجرای مقررات ملی ساختمان نیازمند تغییر در رویکردها و برنامه های خود بود. بنابراین از زمان آغاز فعالیت شورای مرکزی دوره پنجم در این سازمان، برنامه ریزی کارشناسی و اصولی برای اصلاح سیاست ها و رویکردها به طور جدی مدنظر قرار گرفت.
سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور که محل رجوع بسیاری از هموطنان در استان های مختلف است در وهله اول نیازمند ارتباط گسترده و مستمر با آحاد مردم بود. به همین علت برای اولین بار واحد روابط عمومی و امور بین الملل بلافاصله پس از اغاز به کار شورای مرکزی دوره پنجم، در این سازمان تاسیس شد. از آنجا که باید سازمان های نظام مهندسی ساختمان در استان های مختلف نقطه اتصال و تمرکزی داشته باشند و بتوانند با وحدت و یکپارچگی بیشتری به پیشبرد اهداف چشم انداز بپردازند وجود واحد روابط عمومی توانست به تحقق این امر کمک کند و اکنون این واحد به عنوان محور وصل سازمان های استانی نقش موثری ایفا می کند.
همچنین با تشکیل شورای روابط عمومی در این سازمان که متشکل از مدیران روابط عمومی سازمان های استانی است، تعامل بیشتری با بدنه اجتماع و اقشار مختلف مردم در اقصی نقاط کشور برقرار شد.
حتی یک مهندس
در رویکرد جدید سازمان نظام مهندسی ساختمان، حتی "یک مهندس" هم اهمیت دارد؛ چرا که جامعه مهندسان ساختمان، مجموعه ای از افرادی است که هر یک هویت و تخصص جداگانه ای دارد و بسیار مهم است که ارتباط و تعامل مناسب بین آنها ایجاد شود تا در نهایت، فواید و مزیت این تعامل شامل حال مردم جامعه شود. بنابراین واحد روابط عمومی و امور بین الملل سازمان عزم خود را برای تحقق این مهم جزم کرد و در ادامه، "باشگاه مهندسین" در این سازمان تاسیس شد تا هر یک از مهندسان ساختمان کشور بتوانند با برخورداری از صفحات و فضاهای مختص خود به ارائه نظرات کارشناسی شان بپردازند و سازمان نظام مهندسی نیز به جامعه مهندسان و نیز افکار عمومی که دغدغه ایمنی ساخت و سازها را دارند ثابت کند که حتی "یک مهندس" هم در این حوزه اهمیت دارد؛ چرا که غفلت از این اصل می تواند ایمنی "یک شهروند"، "یک خانواده" یا "یک جامعه" را تحت الشعاع قرار دهد.
در مدت زمان کوتاهی که از تشکیل باشگاه مهندسین سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور می گذرد چهل هزار مهندس در این باشگاه ثبت نام کرده اند.

این باشگاه تلاش می کند از طریق برقراری ارتباط مستمر و مطلوب با جامعه مهندسین کل کشور خدمات فرهنگی، هنری، آموزشی، خدماتی، رفاهی، ورزشی و اطلاع رسانی را به منظور افزایش آگاهی های علمی فرهنگی و ایجاد فرصت های تعاملی بین اعضای سازمان نظام مهندسی ساختمان کل کشور ارائه دهد.
روابط عمومی سازمان نیز ابتکارات و اقدامات جدیدی را برای بروز نگاه داشتن اطلاعات جامعه مهندسین ساختمان در حوزه رسانه ای در دستور کار قرار دارد. به همین منظور روزانه 40 هزار بولتن خبری که شامل اظهارات، مصاحبه ها و اخبار مرتبط با نظام مهندسی ساختمان در 24 ساعت گذشته است از طریق ایمیل برای اعضای باشگاه مهندسین ارسال می شود.
زنان مهندس در سازمان
زنان مسلمان جامعه ایران همواره نقش تاثیرگذاری در مسایل و تحولات کشور داشته اند و بویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی جایگاه زن مسلمان ایرانی بطور خاص تبیین و تعریف شد و بانوان جامعه ما با اولویت حفظ شان و کرامت پا به عرصه های مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ... گذاشتند.
سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور نیز در رویکرد جدید خود در یک سال و نیم گذشته تصمیم گرفت به منظور تحقق عدالت و انصاف در جامعه مهندسی و ایجاد زمینه رشد و متوازن در فعالیت های حرفه ای بانوان مهندس و با در نظر گرفتن حوزه های مسئولیتی و تخصصی آنها کمیسیونی با عنوان "امور بانوان" تشکیل دهد.
این کمیسیون مجالی است برای ایجاد جایگاه مناسب و حضور فعال بانوان مهندس. سازمان نظام مهندسی ساختماندر نظر دارد با توسعه و گسترش آموزش ها و ارتقای تخصص ها و مهارت های بانوان مهندس، زمینه مناسب را برای تقویت ارزش های بالقوه فرهنگ اسلامی و ایرانی فراهم کند تا این موضوع علاوه بر حفظ و ارتقای منزلت بانوان مهندس برای مخاطبان و بهره برداران خدمات مهندسی ساختمان و نهادهای همکار نیز سودمند باشد.از جمله اقدامات مفید سازمان، معرفی نمایندگان بانوان مهندس کشور بود که در بسیاری از استان ها منجر به تشکیل کمیسیون امور بانوان شد.
نظام مهندسی؛ یک نهاد فرهنگی، اجتماعی و تخصصی
مدیریت جدید سازمان تلاش می کند تا در میان افکار عمومی فقط یک سازمان یا نهاد تخصصی صرف نباشد و همین رویکرد موجب شد اقدامات و برنامه های فرهنگی و اجتماعی به طور جدی در دستور کار قرار گیرد.
برگزاری دو المپیاد ورزشی در سال گذشته و سال جاری فصل جدیدی در فعالیت های سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور بود و این سازمان در عمل نشان داد که برای نشاط جسمانی و روحانی اعضا اهمیت و ارزش قائل است. طبق گفته سیدمهدی هاشمی اشاعه فرهنگ "سالم زیستی" به عنوان یک سیاست و راهبرد اساسی در سازمان نظام مهندسی ساختمان مطرح است و پیام آن برای جامعه ما این است که با ورزش و تحرک، ایستایی و یکنواختی جای خود را به پویایی و سر زندگی می دهد. برگزاری المپیادهای ورزشی قطعا نشاط ، شور و غرور مهندسان جوان این مرز و بوم را دو چندان می کند.
با عنایت به همین اصول بود که سازمان در دو سال اخیر تصمیم گرفت در کنار توجه جدی و تخصصی به مسائل ساختمان، در حوزه ورزش نیز فعالیت داشته باشد. چرا که ورزش به سلامت و شادابی جسمانی و روحانی منجر می شود و قطعا این موضوع در عملکرد بهتر و پویایی جامعه نظام مهندسی ساختمان کشور تاثیرگذار خواهد بود و نتایج مطلوبی چه در کوتاه مدت و چه در بلند مدت به همراه دارد.
از دیگر اقدامات فرهنگی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور می توان به انعقاد تفاهم نامه همکاری فرهنگی با مجمع ناشران انقلاب اسلامی اشاره کرد که بر اساس آن اعضای سازمان نظام مهندسی می توانند با سفارش محصولات فرهنگی تولید شده در مجمع ناشران انقلاب اسلامی از 10 درصد تخفیف بهره مند شده و این محصولات را در محل سکونت و یا محل کار دریافت کنند.
ارتباط مستمر و ویژه سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور با مراجع معظم تقلید و علمای حوزه های علمیه نیز از جمله برنامه های فرهنگی این سازمان به شمار می رود که در این باره می توان به دیدار رییس و اعضای شورای مرکزی سازمان با مراجع در سی و یکم فروردین سال جاری اشاره کرد.
در این دیدارها اعضای سازمان از نظرات ارزشمند حضرات آیات ناصر مکارم شیرازی، محی الدین حائری شیرازی،عبدالله جوادی آملی و حسین نوری همدانی بهره بردند.
رفاه مهندسان؛ از اولویت ها
از جمله اقدامات بی سابقه و قابل توجه سازمان در یک سال و نیم اخیر باید به بیمه تامین اجتماعی اعضا اشاره کرد کهیکی از آرزوهای دیرینه مهندسین کشور بیمه تامین اجتماعی بود. جای خالی این بیمه همواره در سازمان احساس می شد و اعضا و خانواده هایشان از این امکان بی بهره بودند. یکی از نخستین اقدامات شورای مرکزی دوره پنجم این بود که طبق موافقت نامه ها و قراردادهایی، اعضای سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور را زیر پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار داد.
علاوه بر تفاهم نامه های دیگری که بین سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور و نهادهای خدماتی و رفاهی منعقد شده یا در دست انعقاد است باید به توسعه و تجهیز ساختمان های فرهنگی، رفاهی و اداری سازمان در استان های دیگر اشاره کرد.
بسیاری از استان ها به خاطر نداشتن یک ساختمان مناسب اداری و رفاهی در رنج بودند. از آنجا که رفاه اعضای سازمان برای مدیریت جدید سازمان مهم و در اولویت بود، تجهیز ساختمان های سازمان های استانی در دستور کار قرار گرفت و در یک سال و نیم گذشته کلنگ ساخت تعدادی از این ساختمان ها به زمین زده شد. از جمله این ساختمان ها می توان به پروژه ساختمان رفاهی، ورزشی، اداری و آموزشی سازمان نظام مهندسی استان آذربایجان‌شرقی با زیربنای حدود 18500مترمربع در 13 طبقه سازه‌ای اشاره کرد. همچنین با پیگیری رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور ، ساختمان شماره 2 وزارت راه مسکن و شهرسازی سابق به شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان به صورت قطعی واگذار شد.
افتتاح ساختمان جدید نظام مهندسی کاشمر در خرداد 91، طراحی ساختمان جدید نظام مهندسی در سمنان، آغاز ساخت ساختمان اصلی سازمان نظام مهندسی استان یزد با وسعت 7200 مترمربع در 7 طبقه مشتمل بر واحدهای اداری و ستادی و سالن اجتماعات و کلاسهای آموزشی و شروع ساخت مجموعه فرهنگی ، رفاهی و ورزشی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قزوین از جمله مهمترین اقدامات سازمان در دوره جدید است.
حمایت از توان و دانش حرفه ای مهندسان ایرانی
پس از نامگذاری سال جاری با عنوان "تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی" از سوی مقام معظم رهبری، سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور نیز برنامه های امسال خود را بر همین اصل پایه ریزی کرد و رویکرد خود را در سال جاری حمایت از توان و دانش تخصصی مهندسان ایرانی قرار داد.
از ابتدای سال تاکنون چندین برنامه با موضوع شعار سال 1391 و البته به منظور تلاش برای عملیاتی شدن این شعار و رهنمود، از سوی سازمان نظام مهندسی ساختمان در استان های مختلف کشور برگزار شده است که از جمله آنها می توان به همایش "نقش سازمان های نظام مهندسی ساختمان در حمایت تولید ملی ، کار و سرمایه ایرانی" اشاره کرد که نوزدهم اردیبشهت ماه در یزد برگزار شد و سیدمهدی هاشمی ریاست سازمان در همایش مذکور بر حاکم شدن فرهنگ کار و تلاش برای حمایت جدی از تولید ملی تاکید کرد.
همچنین در یکصد و پنجاهمین جلسه شورای مرکزی سازمان که در استان قم برگزار شد شعار "بسط و گسترش سازمان نظام مهندسی ساختمان در حمایت از تولید ، کار و سرمایه ایرانی " به عنوان شعار سال 1391 سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور تعیین شد.
آنچه اکنون و در سال جاری برای سازمان اهمیت دارد و جزو اولویت ها به شمار می رود اجرای مقررات ملی ساختمان و تلاش برای ساختمان سازی با رعایت استانداردها با تکیه بر توان و تخصص حرفه ای مهندسان ایرانی است؛ چرا که در حوزه نظام مهندسی ساختمان، دانش مهندسان به عنوان سرمایه های ملی اهمیت ویژه ای دارد.
انعقاد تفاهم‌نامه همکاری سازمان نظام مهندسی ساختمان با صندوق ضمانت صادرات در راستای حمایت از توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی از دیگر اقدامات مهم سازمان در دوره جدید است که بر اساس آن 250هزار عضو حقیقی و حدود 20هزار عضو حقوقی این سازمان، امکان صادرات خدمات فنی و مهندسی در صنف ساختمان را خواهند داشت و می‌توانیم سهم بزرگی از بازار منطقه و کشورهای آفریقایی و آسیای میانه را به دست بگیریم.
همچنین از جمله فعالیتهای مهم سازمان باید به امضای تفاهم نامه پیاده سازی نظام جامع بیمه های تخصصی مهندسی ساختمان و شهرسازی اشاره کرد. این تفاهم نامه برای تدقیق در اجرای بند ب ماده 168 قانون برنامه پنجم و توجه لازم به بندهای الف و ب ماده 30 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران وحسن اجرای ماده 2 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و نیز قوانین مراجع صدور پروانه و همچنین قوانین بیمه ای و در راستای دست یابی به توسعه کمی و کیفی پایدار در طراحی و ساخت محیط زیست امضا شد.
در پایان این نوشتار به جمله ای از مهندس سیدمهدی هاشمی ریاست سازمان اشاره می کنیم که گویای تغییر رویکرد در سازمان نظام مهندسی ساختمان است: "در سال 1391 برنامه های موثر و بزرگی را خواهیم داشت و با توجه به تجربه سال 1390 و با هدف گذاری مدونی عقب ماندگی ها در بخش نظام مهندسی ساختمان را جبران می کنیم."